نماز موجب زوال سيّئات
نماز موجب زوال سيّئات
از فلسفه هاي ديگر نماز اين است كه نماز به نقشي كه در شستشوي گناهان و زدودن آثار و زنگار گناه در ضمير انسان دارد ،روح و جان آدمي را آماده ي پذيرش ياد و ذكر خدا و دوري از غير خدا مي كند . چرا كه از نظر تعليمات اسلامي هر گناه اثري كدورت آور بر دل آدمي مي گذارد كه ميل ورغبت به كارهاي نيك وخدايي درانسان کاهش مي يابد ورغبت به گناهان دراوافزايش مي يابد. متقابلاً عبادت و بندگي و نماز از طريق زايل كردن آثار گناهان ، ميل و رغبت به كارهاي نيك را در انسان افزايش مي دهند و از رغبت به شر و گناه در او مي كاهند . آيات و روايات بسياري وجود دارد كه بر اين تأثير مهم نماز اشاره كرده اند از جمله خداوند متعال در آيه ي 114 سوره ي هود مي فرمايد:
«وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى لِلذَّاكِرِينَ ؛ نماز را در دو طرف روز به پا داريد و نيز در ساعت تاريكي شب كه البتّه نيكوكاري هاي شما بد كاري هايتان را نابود مي سازد اين يادآوري است براي اهل ذكر .»
همان طور كه ملاحظه مي شود اين آيه به خوبي به اين تأثير نماز اشاره كرده و در حاليكه از اوقات نماز ياد مي كند ، نمازهاي پنج گانه را عامل از بين برنده ي گناهان معرّفي مي نمايد . حضرت علي ( علیه السّلام ) از زبان رسول خدا (صلّ الله علیه واله وسلّم ) اين آيه را اميد بخش ترين آيه ي كتاب خدا معرّفي كرده و در باره ي اين آيه و تاثير نماز در پاكي انسان مي فرمايد :
سَمِعْتُ رسول الله (صلّ الله علیه واله وسلّم ) : ارجع آيَه في كِتاب اللهِ ( وَ أقم الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيلِ و .. ) و قالَ يا عليُّ وَالّذي بَعَثَني بِالحَّقِ بَشيراً وَ نذيراً انّ احدَكم لَيَقُومُ من وضوئهٍ فَتَساقَطُ عَن جَوارِحِهٍ الذُّنوبِ ، فَإِذا استَقبَلَ اللهَ بِوَجهِهِ وَ قَلبِه لَم يَنفَتِل و عليه من ذُنُوبِهِ شَيءٌ كما وَلَدَتُه اُمُّهُ ، فَإن أصابَ شَيئًا بَينَ الصَّلاتين كان لَهُ مِثلُ ذلكَ حَتّي عِّدالصَّلَوات الخمس؛
امام علي ( علیه السّلام ) مي فرمايد : از رسول خدا (صلّ الله علیه واله وسلّم) شنيدم كه اميد بخش ترين آيه در كتاب خدا اين است در دو سوي روز و يا پاسي از شب نماز بگزار … و فرمود : اي علي ! سوگند به آن كه مرا به حق نويد دهنده و بيم دهنده فرستاد ، هر يك از شما كه براي وضو بر خيزيد ، گناهان از جوارح او فرو مي ريزد و چون با چهره و دل به خدا روي كند ، هنوز نماز را تمام نكرده ، هيچ گناهي بر او نماند ، همچون روزي كه از مادر متولّد شده است و گناهاني كه در فاصله ي دو نماز كرده نيز پاك شود . حضرت به همين ترتيب نمازهاي پنج گانه را شمرد .»
نماز سرود توحيد و يكتاپرستي و فضيلت و پاكي است كه بايد فكر و روح آدمي را ، در برابر عوامل شرك زا و آلوده كننده ي زندگي روزمره پاك و يكتا پرست نگهدارد. هر انساني در زندگي روزانه سرگرم كار و هدف خويش است و كمتر به چيز ديگري مي انديشد و اين امر طبيعي و ضروري است و موجب نشاط جسم و جان انسان مي شود ، ولي در عين حال ، چنان انسان در خود و آرزوهايش فرو مي رود كه جسم و جانش آلوده مي شود . كمتر كسي است كه در اثناي كار روزانه ،دست ، لباس ، صورت و جسمش آلوده نشود و به نظافت روزانه نيازمند نگردد . مسلماً روح آدمي نيز به همين اندازه يا بيشتر در معرض آلودگي قرار مي گيرد ، آلوده به هوس هاي تحريك شده ، خود خواهي ها ، حسد ها ، كينه ها و صدها آلودگي ديگر .
اين آلودگي ها روح را تيره كرده و از ياد خدا باز خواهد داشت و به دام شيطان و وسوسه هاي شيطاني خواهد افكند ، بنابراين ، همانطور كه لباس و تن خود را مي شوييم و پاكيزه مي كنيم ، بايد دل و جان را هم شستشو دهيم و پاكيزه كنيم . خود را به خدا ، سرچشمه ي پاكي و كمال ، نزديك سازيم ،به ياد او لحظاتي را به راز و نياز و نيايش بگذرانيم و روح آلوده ي خود را به اين طريق شستشو دهيم ، نمازهاي روزانه هم با شستشوي گناهان و آلودگي ها اين چنين نقشي را براي روح و جان انسان باز مي كنند .
در حديث ديگري نيز رسول خدا (صلّ الله علیه واله وسلّم) به اين نقش نماز اشاره كرده اند و چگونگي از بين رفتن گناهان از طريق نماز را به ريزش برگ درختان تشبيه نموده اند .
«عن ابي عثمان قال : كنا مع سلمان الفارسي ( رحمه الله ) تحت شجرة فاخذ غصنامنها فنفضه فتساقط ورقه ، فقال : الا تسئولني عما صنعت ؟
فقلت : اخبرناقال : كنا مع رسول الله (صلّ الله علیه واله وسلّم ) في ظل شجرة فاخذ غصنا منها فنفضه فتساقط ورقه ، فقال : الا تسئولني عما صنعت ؟ قلنا اخبرنا يا رسول الله (صلّ الله علیه واله وسلّم) قال : ان العبد المسلم اذا قام الي الصلاة تحاتت عنه خطاياه كما تحاتت ورق هذه الشجرة ؛
ابوعثمان گويد : من با سلمان زير درختي نشسته بوديم ، او شاخه ي خشكي را گرفت و تكان داد تا تمام برگهايش فرو ريخت ، سپس گفت : سؤال نكردي چرا اين كار را كردم ؟ گفتم منظورت چه بود ؟ گفت : هنگامي كه خدمت رسول خدا (صلّ الله علیه واله وسلّم ) زير درختي نشسته بودم ايشان شاخه ي خشكي را گرفتند و تكان دادند تا تمام برگهايش فرو ريخت و فرمودند : اي سلمان ! نمي پرسي چرا چنين كردم ؟ من عرض كردم منظورتان چه بود ؟ پس رسول خدا (صلّ الله علیه واله وسلّم ) فرمودند : هنگامي كه بنده ي مسلماني به نماز مي ايستد ، گناهان او مي ريزد، همان گونه كه برگ هاي اين شاخه ي درخت فرو ريخت .