ساقی کوثر

امام باقر (عليه السلام) در يکی از توصيه‌‌ها که به شيعان دارند، تعبير خيلی جامعی می‌‌فرمايند:

حُمَيْدُ بْنُ زِيَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَمَاعَةَ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبَانٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: «يَا مَعْشَرَ الشِّيعَةِ شِيعَةِ آلِ مُحَمَّدٍ كُونُوا النُّمْرُقَةَ الْوُسْطَى يَرْجِعُ إِلَيْكُمُ الْغَالِي وَ يَلْحَقُ بِكُمُ التَّالِي فَقَالَ لَهُ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَارِ يُقَالُ لَهُ سَعْدٌ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا الْغَالِي قَالَ قَوْمٌ يَقُولُونَ فِينَا مَا لَا نَقُولُهُ فِي أَنْفُسِنَا فَلَيْسَ أُولَئِكَ مِنَّا وَ لَسْنَا مِنْهُمْ قَالَ فَمَا التَّالِي قَالَ الْمُرْتَادُ يُرِيدُ الْخَيْرَ يُبَلِّغُهُ الْخَيْرَ يُؤْجَرُ عَلَيْهِ» (کافی ج2 ،76)

امام (ع) مي‌‌فرمايد: شما شيعيان آل محمد (ص) بايد نمرقه‌ي وسطي باشيد-نمرقه، تکيه‌گاه مياني است-، آن کسي که جلو رفته محلق به شما شود و آن کسي که غلو مي‌کند، به سوي شما بازگردد.

يکي از اساسي‌ترين کارهايي که امام باقر (ع) و ساير ائمه ما مي‌کردند مبارزه‌ي با غلو است. در زمان امام باقر (ع) افرادي نسبت به حضرت اميرالمؤمنين علي بن ابيطالب (ع) غلو مي‌کردند، حضرت تصريح فرموده است که «لَا تَضَعُوا عَلِيّاً دُونَ مَا وَضَعَهُ اللهُ وَ لَا تَرْفَعُوا عَلِيّاً فَوْقَ مَا رَفَعَهُ اللهُ‏» (امالی شیخ صدوق 216) اميرالمؤمنين را کمتر از آنچه خدا قرار داده قرار ندهيد، خدا او را حجت خودش و وصي بلا فصل رسول خدا (ص) قرار داده با آن مقاماتي که در جاي خودش مشخص است، از طرف ديگر او را بالاتر از آنچه که خدا بالا برده شما بالا نبريد. يعني آن حدّ واقعي‌اش را بيان کنيد. نمرقه‌ي وسطي باشيد. يعني تجاوز از حدّ و غلو نکنيد.

مثلا در مورد ائمه‌ي معصومين (عليهم السلام) هيچ کس نبايد بگويد مستقلاً در عالم تکوين دخالت مي‌کنند، ما ولايت تکويني ائمه (ع) را قبول داريم، اما ولايت آنها به اذن الله تبارک و تعالي است. هيچ فقيه و عالمي از علماي شيعه نداريم که بگويد ما ولايت تکويني ائمه (ع) را بالاستقلال قبول داريم.

?? وهابي‌ها روي جهالت يا عناد و دشمني که با شيعه دارند اين نسبت‌هاي ناروا را به شيعه مي‌زنند، در حاليکه ما نسبت به ائمه اطهار (ع) ولايت تکويني آنها، علم آنها به ماکان و مايکون و… را قبول داريم، منتها به اذن الله. اين وُسطَي بودن، همان اعتدال و روش معتدلانه‌اي است که در سيره‌ي ائمه معصومين (ع) نسبت به آن خيلي تأکيد شده است.

در اعتقادات ما اعتدال داشته باشيم نه غلو کنيم و نه کمتر، در اخلاقيات اعتدال داشته باشيم، در اقتصاد اعتدال داشته باشيم، در همه امور ما بايد نمرقه‌ي وسطي باشيم.

پس امام به عنوان يک ذره‌بين مراقب انحرافات و بدعت‌ها است و اين نمونه‌اي از سيره امام باقر (ع) در مخالفت با اهل غلوّ و بدعت است.

? در اين آيه شريفه‌ي «هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِاْلأَخْسَرينَ أَعْمالاً الَّذينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا» در روايتي امام باقر (ع) در مورد آنها که خسارت‌بارترين عمل را دارند مي‌فرمايد «هم النصاري و القصيصون و الرهبان و اهل الشبهات و الاهوي من اهل القبلة» زيانکارترين افراد علماي مسيحيت هستند که نگذاشتند جمع زيادي از مردم سراغ حق بيايند و کتمان کردند آنچه در انجيل بود و نگذاشتند مسيحيان اسلام را بپذيرند.
@Mohamadrezahadadpour